Wat is atherosclerose oftewel aderverkalking?

Het woord "atherosclerose" komt van de Griekse woorden "athero" ("pasta") en "sclerosis" ("hardheid"). Daarom wordt de aandoening ook "verharding van de slagaders" genoemd oftewel aderverkalking.

Aderverkalking is een aandoening waarbij cholesterol, calcium en andere stoffen, gezamenlijk aangeduid als plaque, uw bloedvaten verstoppen. Dit blokkeert de bloedtoevoer naar uw vitale organen, in het bijzonder uw hart. 

Atherosclerose is een complexe aandoening, die meestal al vroeg in het leven begint en vordert naarmate mensen ouder worden. De meeste mensen ervaren de complicaties van het hebben van aderverkalking op middelbare leeftijd. 

De beginfase kan echter tijdens de kindertijd al starten. Studies hebben aangetoond dat kinderen van 10 tot 14 jaar de vroege stadia van atherosclerose kunnen vertonen.

De ziekte begint langzaam en vordert na verloop van tijd. Als u een hoog cholesterolgehalte heeft, begint het overtollige cholesterol zich uiteindelijk op uw vaatwanden te verzamelen.
Het lichaam reageert vervolgens op deze opbouw door witte bloedcellen te sturen om het cholesterol aan te vallen, net zoals ze een bacteriële infectie zouden aanvallen. 

De cellen sterven af na het opnemen van cholesterol en de dode cellen  verzamelen zich in de slagader. Dit leidt tot ontsteking. Wanneer de ontsteking langer aanhoudt, treedt littekenvorming op. 

In deze fase begint de plaquevorming doordat vetcellen (cholesterol), calcium en andere afvalproducten zich hechten aan de binnenkant van de slagaderwand die zich uiteindelijk verhardt. 

Indien er steeds meer plaque aanhecht wordt de slagaderwand steeds smaller, wat betekent dat het bloed niet in de gebieden kan komen die het moet bereiken.

Dit zijn de ziekten die verband houden met artherosclerose oftewel aderverkalking

Video van het Nobel-Instituut. 

In deze video legt het Nobel-Instituut uit waarom de ontdekking van stikstofmonoxide in de vaten zo bijzonder is en hoe u er voor kunt zorgen dat u het stikstofmonoxide gehalte in uw vaten omhoog krijgt.

Pas uw dieet aan.

Hoge niveaus van cholesterol zijn niet de enige risicofactor bij het ontwikkelen van atherosclerose, maar ze leveren een belangrijke bijdrage.

Er zijn twee soorten cholesterol. 

• Lipoproteïne met lage dichtheid (LDL) wordt ook wel het 'slechte' cholesterol genoemd.
• Lipoproteïne met hoge dichtheid (HDL) staat bekend als het 'goede' cholesterol. 

Het doel bij de behandeling van cholesterol en de bijbehorende problemen is om LDL laag te houden en HDL te verhogen.

Totaal cholesterol moet lager zijn dan 200 milligram per deciliter (mg / dL) 

1. LDL-cholesterol moet lager zijn dan 100 mg / dL,
2. terwijl HDL-cholesterol hoger moet zijn dan 60 mg / dL.

Des te meer u het niveau van LDL verlaagt, hoe groter de kans is dat uw plaque stopt met groeien.

Cholesterol verlagen

Voeding dat het ‘slechte’ cholesterol verlaagt en het ‘goede’ verhoogt:

Niacine ook bekend als vitamine B-3. Wordt gevonden in voedingsmiddelen zoals lever, kip, tonijn en zalm. Uw arts kan niacine-supplementen aanbevelen om uw cholesterol te helpen, omdat dit uw "goede" cholesterolwaarden met meer dan 30 procent kan verhogen.

Het kan ook triglyceriden verlagen, een ander soort vet dat uw risico op hartaandoeningen verhoogt. Niacine-supplementen kunnen uw huid rood en stekelig maken, ook kunnen ze misselijkheid veroorzaken. De dagelijks aanbevolen hoeveelheid niacine is 16 mg voor mannen.

Het is 14 mg voor de meeste vrouwen, 17 mg voor vrouwen die borstvoeding geven en 18 mg voor zwangere vrouwen. Neem niet meer dan de aanbevolen hoeveelheid zonder eerst met uw arts te praten.

• Vermijd transvetten en beperk verzadigde vetten. Deze worden meestal aangetroffen in bewerkte voedingsmiddelen en beiden zorgen ervoor dat uw lichaam meer cholesterol produceert.
  
• Beperk uw natriuminname. Te veel natrium in uw dieet kan bijdragen aan hoge bloeddruk.

Wat is atherosclerose?

Bij atherosclerose vernauwen de slagaders zich. Vetachtige stoffen in het bloed kunnen aan de binnenwand van een ader blijven kleven en zich ophopen.
Zo'n ophoping noemen we "plaque". Normaal breekt ons lichaam zo'n afzetting af, tenzij het te veel wordt, dan zet het zich vast in de vaatwand. Geleidelijk aan wordt deze plaque een ondoordringbare harde klomp die de vaatwand begint te verstijven, dit is het begin van de slagaderverkalking.
Als de ader verder verstopt raakt, kan een deel van uw lichaam niet meer genoeg bloed krijgen.
De plaque in de ader kan ook scheuren, waardoor een bloedstolsel ontstaat en het bloedvat volledig verstopt raakt.

Een ander risico van atherosclerose is het verslappen van de vaatwand, waarbij de vaatwand kan verwijden en scheuren, wat inwendige bloedingen veroorzaakt.

Wat is de oorzaak van aderverkalking?

Naast erfelijke factoren draagt een ongezonde leefstijl bij aan de oorzaak van aderverkalking.

• Een dieet met veel verzadigde vetten werken een hoog (LDL) cholesterol in hand.
• Roken vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk in de aderen.
• Door hoge bloeddruk kunnen beschadigingen in de vaatwand ontstaan waar vetten en kalk zich op af kunnen zetten (slagaderverkalking) en de bloedvaten nauwer kunnen worden.
• Ernstig overgewicht vanwege het risico op hoge bloeddruk en diabetes.
• Weinig lichaamsbeweging
• Diabetes verhoogt de kans op beschadigingen aan de bloedvatwand. 

Aderverkalking in de benen

Aderverkalking kan leiden tot vernauwing van de beenslagaders. De bloedtoevoer naar de benen neemt dan af, de beenspieren krijgen minder zuurstof, wat leidt tot pijn bij het lopen. Dit zijn de symptomen van verstopte aderen in de benen. We noemen dit ook wel etalagebenen.

Etalagebenen ontstaan langzaam. In eerste instantie merkt men er niet veel van. In rust krijgen de benen nog voldoende zuurstof. Geleidelijk aan krijg je klachten bij het lopen, fietsen of rennen. De spieren verzuren als het ware.Dit is te merken aan een  stekende pijn en krampen in de benen. Door stil te staan, bijvoorbeeld voor een etalage, de verdwijnt de pijn. De aandoening wordt daarom ook wel etalagebenen genoemd.

Hoe is aderverkalking te voorkomen?

Door de oorzaken van aderverkalking tegen te werken voorkomen we grotendeels aderverkalking.

1. Zorg voor een goed cholesterolgehalte, met name een laag LDL.
2. Regelmatig bewegen b.v. minimaal 30 minuten per dag wandelen.
3. Gezond eten met veel groenten en fruit en onverzadigde vetten. 
4. Niet roken.
5. Zorg voor een goede bloeddruk.
6. Zorg ervoor geen overwicht te krijgen.

Wat te doen aan aderverkalking?

Welk voedsel maakt uw aderen schoon?

• Knoflook is veruit het beste voedingsmiddel om de aderen schoon te maken. Het verlaagt het gehalte aan slechte cholesterol.
• Visolie:  bevat omega 3-vetzuren welke het lichaam voor optimaal functioneren nodig heeft. Omega 3 vetzuren ontstoppen de aderen. Ze zijn te vinden in de volgende vissoorten: sardines, haring, tonijn, makreel en zalm.
• Kersen en blauwe bessen: zitten vol met antioxidanten zoals vitamine E en C die ontstekingsreacties in de aderen tegengaan.
• Tomaten: Door de grote hoeveelheden antioxidanten in de vorm van lycopeen, is het moeilijker voor slecht cholesterol om aan de slagaderwanden te blijven kleven.
• Havermout: Een studie van de Tufts Universiteit in Boston (VS) wijst uit dat havermout het blijven kleven van cholesterol aan de slagaderwanden bemoeilijkt.
• Kurkuma:  bevat het bestanddeel curcumine dat bestaat uit polyfenolen. Meer dan 30 studies uitgevoerd over de hele wereld wijzen uit dat curcumine het cardiovasculaire systeem te beschermt tegen beschadiging. Curcumine verkleint verstoppingen in de slagaderen  en helpt ze te voorkomen.
• Cayennepeper: bevat de stof capsaïcine. Capsaïcine bevordert de bloedtoevoer naar weefsels door het stimuleren van de afgifte van stikstofmonoxide en andere bloedvatverwijdende stofjes. Onderzoek wijst uit dat cayennepeper niet alleen de bloedcirculatie verhoogt, het maakt ook de bloedvaten sterker en vermindert de ophoping van plaque in de aderen.
• Granaatappelpitjes:  bevatten veel polyfenolen (antioxidanten) en nitraten, deze hebben een krachtige vaatverwijdende werking en bevorderen de doorbloeding. 
• Uien: verbeteren door de flavonoïden de bloedcirculatie door verwijding van de aderen en vaten.
• Groene bladgroenten: bevatten nitraten die in je lichaam worden omgezet in stikstofmonoxide wat een krachtige vaatverwijder is. Stikstofmonoxide verhoogt het goede HDLcholesterol wat de eigenschap heeft het slechte LDLcholesterol te verlagen.

Aderverkalking en stikstofmonoxide